varikosel nedir

VARİKOSEL NEDİR?

Testislerde kirli kanı taşıyan toplardamarların aşırı derece genişlemesi ve kıvrımlaşması durumu varikosel ve kısırlık olarak tanımlanır. Testislerde gelişen bir varis türüdür. Genelde toplardamar genişlemesi genç yaşlarda görülür ve yerçekimin etkisi ile ilerler. Kısırlığa yol açan bir etkisi vardır.

Hastalığın ilk aşamalarında belirgin bulgulara rastlanmaz. Zaman geçtikçe; testis torbalarının sarkması (Skrotum), şişkinlik, kasıklarda ve bacağın iç kısımlarında hissedilen ağrı, sperm sayısında ve hareketlerinde gelişen bozukluklar olarak kendisini gösterir.

Varikosel Ne Sıklıkta Görülür?

Ergenlik döneminde %15-20 ve ilerleyen yaşlarda %40-50 oranında görülür. Yaşı ilerleyen kişiler genelde kısırlık şikayeti ile başvurduklarında varikosel ve kısırlık belirtilerine de rastlanır. Testislerin sol tarafında bulunan toplardamarlar diğerine göre daha uzundur. Bunun nedeni, kirli kanı ana damara dik bir açı ile iletmeleridir. Varikosel rahatsızlığı bu yüzden sol tarafta daha sık görülür.

Aslında her iki tarafta da görülebilen bir rahatsızlıktır. Sol tarafta (%85) daha fazla görülür ve bir tarafta görülen rahatsızlık, diğer testisi de etkiler.

Varikosel ve Kısırlık Arasındaki Bağlantı

Varikosel hastalığı ile kısırlık arasında bir ilişki olduğu biliniyor ancak hastalığın kısırlığa nasıl yol açtığını henüz bilinmiyor. Bu durum ile ilgili bazı teoriler üretildi. En geçerli teori; varisleşen toplardamarlarda geriye doğru biriken kirli kan miktarı ısı artışına neden olur. Ayrıca testislerin iç basıncının artmasına da yol açarlar. Genişlemiş damarlarda oksijenin azalması durumu böbrek ve böbreküstü bezinden geriye doğru kaçan metabolik ürünlerin birikmesine neden olur. Bu da sperm üretimini olumsuz olarak etkiler ve kısırlığa neden olur. Zaten kısırlıkta görülen durum, sperm sayısında azalma ve sperm hareketlerine yaşanan anormalliktir.

Varikosel Tanısı Nasıl Koyulur?

En belirgin tanı koyma şekli fiziksel muayenedir. Genelde birçok doktor tarafından elle muayene yapılarak tanı koyma işlemi yapılır. Elle muayenede, genişlemiş ve kıvrımlı hale gelmiş toplardamarlar hissedilir. Tanı, Renkli Doppler Ultrasonografisi (USG) tarafından da kesin bir şekilde teyit edilir.

Varikosel Hastalığı Nasıl Derecelendirilir?

Subklinik Varikosel Derecesi; genelde Ultrason cihazları ile tespit edilen tiptir.

Grade 1 Varikosel; Genelde pek belirti vermeyen ancak zorlanma ya da ıkınma sonucu ortaya çıkan tiptir.

Grade 2 Varikosel; Testislerde belirgin hale gelen toplardamarların elle hissedilmesi ile tespit edilir.

Grade 3 Varikosel; Hastalığın ilerleyen aşamalarında gözle fark edilen varislerin tespit edilmesidir.

Varikosel Tedavisi Nasıl Yapılır? İzlenen Yöntemler Nelerdir?

Genel olarak ameliyat bilinen en iyi tedavi yöntemidir. Ancak herkese uygulanmaz. Hastalığın derecesine göre farklı yöntemlerle de tedavi uygulanır. Bu konuda uzman bir hekimin tedavi yöntemlerini uygulaması ve operasyonları yürütmesi önemlidir.

Genelde kısırlık şikayeti ile başvuranlara, testislerde gözle görülür bir küçülme varsa, şiddetli ağrısı olan ve ağrı kesicilere cevap vermeyen hastalara varikosel ameliyatı yapılır.

Varikoselektomi Ameliyatı ve Yapılış Aşamaları

Yaklaşık 30-60 dakika arası sürer. Genel, spinal veya lokal anestezi altında yapılır. Sperm kanalı, temiz kanı taşımakla görevli testis atardamarları ve lenf damarları koruma altına alınır; varisleşmiş toplardamarlar bağlanıp, bağlantısı kesilir.

Kasık bölgesinden 2 cm’lik kesi atılarak mikrocerrahi yöntemi ile yapılır. Uzman ve deneyimli  doktor eşliğinde yapılan ameliyatlar %70-80 oranında spermde düzelme izlenir. Ameliyattan sonra 3-6 ve 12. Aylarda tekrar hastanın sperm sayıları kontrol edilmelidir.